Proces automatyzacji i robotyzacji procesów wytwórczych postępuje od lat i dotyka kolejnych gałęzi przemysłu, jest nieodzownym elementem nowoczesnego procesy wytwarzania. Przyczyny tego są dość powszechnie znane – coraz większa dostępność i przystępność rozwiązań zautomatyzowanych, rosnące koszty pracy, czy brak pracowników, ale również dokładność i powtarzalność, czy tempo pracy automatów nieosiągalne dla człowieka. W szczególności presja, na automatyzację tyczy się zadań niebezpiecznych, monotonnych, czy wykonywanych w trudnych, nieprzyjaznych warunkach. Do takich prac zaliczyć można dużą grupę operacji manualnych związanych z szeroko rozumianym gratowaniem czy fazowaniem krawędzi przedmiotów obrobionych oraz polerowaniem.
O ile gratowanie i fazowanie „prostych” krawędzi elementów obrobionych mechanicznie na frezarce nie powinno stwarzać większych problemów (z uwagi na dokładne wykonanie i pozycjonowanie części), o tyle w przypadku odlewów, odkuwek, cienkościennych zespołów blaszanych czy elementów wycinanych strumieniem wody (Waterjet) faktyczny położenie krawędzi poddawanej procesowi zatępiania nie jest znane i może znacząco różnić się od modelu CAD. Może to powodować nierównomierne sfazowanie krawędzi – miejscami za mocno, miejscami w ogóle, a w skrajnych przypadkach kolizję skutkującą uszkodzeniem narzędzia i obrabianego detalu. Co więcej, w ramach jednej serii zmienność wymiarowa może być na tyle duża, że nawet wprowadzenie korekty do trajektorii narzędzia nie będzie skuteczne dla wyeliminowania problemu.
Rozwiązaniem w takiej sytuacji może być natomiast zastosowanie podatnej oprawki kompensacyjnej, która dzięki możliwości osiowego skrócenia lub wydłużenia narzędzia, bądź promieniowego odchylenia, pozwala na skompensowanie odchyłek i wywieranie stałego nacisku na element obrabiany poprawiając jakość wykonanej fazy i chroniąc narzędzie przed uszkodzeniem. W celu osiągnięcia określonej szerokości fazy niezależnie od rodzaju materiału (od żeliwa, poprzez stal, materiały trudnoobrabialne, aluminium po tworzywa sztuczne) istotna jest możliwość płynnej regulacji siły docisku narzędzia do przedmiotu obrabianego zarówno dla kierunku osiowego, jak i promieniowego. W połączeniu z programem CNC obrabiarki lub robota daje to dużą powtarzalność i wysoką jakość efektów pracy.
Dużą zaletą podatnych oprawek kompensacyjnych jest uniwersalność ich zastosowania, można je wykorzystać zarówno na obrabiarce CNC, jak i do stworzenia zrobotyzowanego stanowiska do gratowania, fazowania lub polerowania. Zastosowanie oprawki umożliwia efektywne i w pełni kontrolowane zastosowanie różnych narzędzi: fazowników, pilników obrotowych (np. stożkowych lub kulistych), trzpieniowych elementów ściernych ze sprasowanej włókniny, szczotek drucianych i nylonowych i innych materiałów ściernych do tej pory niestosowanych w automatycznych procesach obróbczych.
Producentem tego typu rozwiązań jest firma TAVZER TEKNIK z siedzibą w Izmirze w Turcji. Do jej szczególnie interesujących rozwiązań należy oprawka kompensacyjna TT-FLXUP10 pozwalająca na jednoczesną kompensację osiową i promieniową podczas pracy, co przydaje się w szczególności podczas fazowania narożników. System ten ma możliwość niezależnej płynnej regulacji w obydwu kierunkach. Dzięki temu można uzyskać równą szerokość fazy niezależnie od obrabianego materiału. Oprawka może pracować z dużą wartością obrotów i posuwu, a jej smukła konstrukcja ułatwia dojście do fazowanych krawędzi nawet przy ograniczonej ilości miejsca. W standardzie oprawka mocowana jest za trzpień o średnicy 10/12/16/20 mm ze spłaszczeniem Weldon i umożliwia mocowanie nazrzędzi w tulejki ER11, możliwe jest jednakże zamówienie wariantu na tulejki ER16 lub ER20.
Innym ciekawym rozwiązaniem jest oprawka TT-PN50 ze wbudowanym wrzecionem pneumatycznym umożliwiającym gratowanie z wykorzystaniem ramienia robota bez konieczności mocowania na nim osobnego wrzeciona elektrycznego.
Podsumowując, podatne oprawki kompensacyjne dobrze wpisują się w trend związany z eliminacją czynnik ludzkiego poprzez automatyzację i robotyzacją operacji obróbkowych, pozwalając na ich dalszy rozwój poprzez znoszenie istniejących ograniczeń i umożliwiając ich szersze i łatwiejsze zastosowanie. W związku z powyższym można liczyć, że rozwiązania tego typu będą znajdowały coraz szersze zastosowanie w przyszłości.
Nieodzownym elementem pozwalającym na osiągniecie sukcesu w przedstawianym obszarze zabiegów technologicznych (zatępianie, fazowanie, polerowanie) jest kompleksowe podejście do zagadnienia, obejmujące dobór odpowiedniego systemu narzędziowego charakteryzującego się synergią odpowiedniego rodzaju oprawki o optymalnej charakterystyce i kompensacji i narzędzia skrawającego czy ściernego.
Model oprawki | TT-FLXUP10 | TT-FLX10 | TT-UP10 | TT-D10 | TT-UD20 TWO WAY | TT-PN50 |
Opis | Oprawka z kompensacją promieniową i osiową przez skrócenie narzędzia | Oprawka z kompensacją promieniową | Oprawka z kompensacją osiową przez skrócenie narzędzia | Oprawka z kompensacją osiową przez wydłużenie narzędzia | Oprawka z kompensacją osiową przez skrócenie i wydłużenie narzędzia | Oprawka z pneumatycznym wrzecionem z kompensacją promieniową |
Kompensacja osiowa | -5 mm | - | -10 mm | +10 mm | +/- 10 mm | - |
Kompensacja promieniowa | 5° | 5° | - | - | - | 5° |
Obroty robocze | 3000-8000 | do 35000 | ||||
Posuw | 2000-4000 mm/min | - | ||||
Chwyt | 10-20 mm | 10-20 mm | ||||
Mocowanie narzędzia | ER11/ER16/ER20 | ER11/ER16/ER20 |
Zalety automatycznego gratowania i fazowania:
Firma ITA jest wyłącznym i autoryzowanym dystrybutorem produktów TAVZER TEKNIK na rynku polskim. Obok oprawek posiadamy w asortymencie wachlarz narzędzi gratujących i materiałów ściernych.
Treść powyższego artykułu korzysta z ochrony udzielanej przez przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (j.t. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.). Każdy z Klientów zobowiązany jest do poszanowania praw autorskich pod rygorem odpowiedzialności cywilnoprawnej oraz karnej wynikającej z przepisów tej ustawy. Treść artykułu – w całości bądź jakiejkolwiek części – może być wykorzystywana tylko w zakresie dozwolonego użytku osobistego. Wykorzystanie tego artykułu - w całości bądź jakiejkolwiek części - do innych celów a w szczególności - komercyjnych, w tym kopiowanie, publiczne odtwarzanie, lub udostępnianie osobom trzecim w jakikolwiek inny sposób, może następować tylko pod warunkiem uzyskania wyraźnego pisemnego zezwolenia ITA i na warunkach określonych przez ITA. W celu uzyskania zgody na wykorzystanie zawartości Strony, należy skontaktować się z ITA za pośrednictwem formularza kontaktowego dostępnego w zakładce Kontakt. Korzystanie z powyższej treści w celu innym niż do użytku osobistego, a więc do kopiowania, powielania, wykorzystywania w innych publikacjach w całości lub w części bez pisemnej zgody ITA jest zabronione i podlega odpowiedzialności cywilnoprawnej oraz karnej wynikającej z przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.